DEFNE (Laurus Nobilis) Defne Ağacı (Lauris Nobilis) dört mevsim yeşil kalan, Akdeniz coğrafyasına özgü, parlak yeşil yaprakları olan bir ağaçtır. Yemek pişirirken aroma katmak amacıyla yaprakları kullanılır, bunun yanı sıra yağı sabun, şampuan yapımında ve tıbbi amaçlarla kullanılmaktadır. Mitolojideki Daphne karakteri ve hikayesiyle bağlantısı vardır, adını mitolojiden alır. Defne ağacının Akdeniz coğrafyası dışında da farklı türleri vardır ancak bunların pek çoğu zehirli olduğu için (örneğin yabani defne ya da Arap defnesi) yemek pişirirken kullanılamazlar, tıbbi ve gıda amaçlı olarak kullanılan cins sadece Akdeniz defnesi Lauris Nobilis cinsidir. Defne ağacının boyu değişkenlik gösterir, bazen 18 metreye kadar ulaşabilir. Bu ağaç uniseks bir ağaçtır, hem dişi hem de erkek çiçekler tek ağaçta bulunabilir. Çiçekleri sarıya çalan uçuk yeşil renktedir, yapraklar genelde 6 - 12 cm. uzunluğunda, 2 - 4 cm. genişliğinde olur. Ağacın meyvesi görünüm olarak zeytine benzer. Akdeniz havzasında bir zamanlar defne ağacı ormanları görülürdü. Bölgenin iklimi daha kuru hale geldikçe bu ormanlar da giderek azalmıştır. Son defne ormanlarının 10 bin yıl önce ortadan kalktığı düşünülmektedir. Bugün bu ormanların ufak çaplı kalıntıları Güney Türkiye, Kuzey Suriye, Güney İspanya, Orta Portekiz'in kuzeyi, Kuzey Fas, Kanarya Adaları ve Madeira'da görülebilmektedir. Bu bölgelerde defne ağaçları orman denilecek sıklıkta olmasa da diğer bölgelere nazaran daha çok sayıda bulunur. Defnede en yoğun bulunan esansiyel yağ sineol (cineol) ya da okaliptol (eucalyptol) adı verilen yağdır. Yapraklar %45 okaliptol,%12 terpen, %3 - 4 seskiterpen (sesquiterpen), %3 metilöjenol (methyleugenol) ve pinen, felandren (phellandrene), linalol (linalool), geraniol, terpineol maddeleri içerir. Defnenin kendine has tadını ve kokusunu veren daha çok öjenol adlı esansiyel yağdır. Defne dünya mutfaklarında popüler bir aromatik baharattır Özellikle Akdeniz mutfağı yemeklerinde defne ağacı yaprakları karşımıza çıkar. İtalyan makarna soslarında, Türkiye'de balıklarda, et yemeklerinde defne kullanılır. Defneyaprağı keskin tadı ve kokusuyla yemeğin tadını değiştirir, genellikle aromasını verdikten sonra yemek servis edilirken defne yaprakları yemekten çıkartılır. Defne yapraklarının normal sıcaklık ve nem koşullarında 1 yıl gibi uzun bir raf ömrü vardır. Bloody Mary adlı içkide de defne zaman zaman aroması için kullanılır. Bir yiyeceği tütsülerken defneyaprağı yakmak da defne aromasından faydalanmanın farklı yollarından birisidir. Defne yağı ve bundan üretilen sabun, şampuan ya da masaj yağları cilt problemleri, ağrılar, romatizma, kas gevşetme, saç sağlığı, solunum yolları gibi pek çok tıbbi ve kozmetik konuda oldukça yaygın şekilde kullanılmaktadır. Akdeniz defnesinden çıkartılan Lauroside B maddesinin yüksek miktarlarda kullanıldığında cilt kanseri tedavisinde etkili olduğu da keşfedilmiştir. Defne ağacı Akdeniz'de ve okyanus iklimlerinde dekoratif bir ağaç olarak da sevilerek yetiştirilir. Ev ve seralarda da yetiştirilebilir. Akdeniz iklimine yakın bir iklimin görüldüğü Amerika'nın Kaliforniya eyaletinde de defne ağaçları kendiliğinden yetişmektedir. |